Co wiesz o problemach tarczycy?
Choć choroba ta najczęściej dotyczy dojrzałych kobiet, to coraz częściej cierpią na nią także panowie, a nawet dzieci i młodzież. Mowa o niedoczynności tarczycy.
Tarczyca, niewielki gruczoł w kształcie motyla, znajdujący się w okolicy naszej szyi, produkuje i wydziela trzy niezbędne do życia hormony: tyroksynę, oznaczaną symbolem T4, trijodotyro-ninę (T3), czyli hormon nasilający metabolizm oraz hormon drugoplanowy, nazywany kal-cytoniną.
Hormony tarczycy - bo tak nazywa się tę trójkę - zapewniają odpowiednie działanie wszystkich tkanek i narządów oraz pobudzają organizm do aktywności życiowej. Tarczycę natomiast, za pomocą produkowanego przez siebie TSH, pobudza do pracy przysadka mózgowa. Co istotne, jednym z najważniejszych pierwiastków, niezbędnym do syntezy hormonów tarczycy, jest jod. Jeżeli w organizmie występuje jego nadmiar lub niedobór, wówczas pojawiają się problemy zdrowotne.
Najczęściej występującym zaburzeniem tarczycy jest właśnie jej niedoczynność, inaczej zwana hipotyreozą. - Mamy do czynienia z nią wtedy, gdy tarczyca nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości hormonów T4 i T3 - mówi dr Robert Oleksa, endokrynolog.
Małe stężenie hormonów we krwi powoduje spowolnienie metabolizmu, zaburzenia gospodarki lipidowej, a także takie objawy, jak uczucie zmęczenia, zimna, stany obniżonego nastroju czy nawet depresje.
Na niedoczynność tarczycy choruje dzisiaj około 5-7 procent dorosłych kobiet i 1 procent mężczyzn
Osoby cierpiące na niedoczynność bardzo często skarżą się na problemy metaboliczne i przybieranie na wadze, nawet wtedy, kiedy ich posiłki są dietetyczne i odpowiednio zbilansowane. Dodatkowo pojawiają się u nich problemy skórne, jak nadmierne rogowacenie naskórka czy obrzęki podskórne spowodowane zatrzymaniem wody w tkankach. Mogą im także doskwierać problemy związane z pracą układu krwionośnego, oddechowego oraz nerwowo-mięśniowego i stawowego. Niedoczynności towarzyszy także osłabienie siły mięśniowej, osłabienie odruchów nerwowych i obrzęki stawów, zwłaszcza kolanowych.
Gdy pojawią się pierwsze objawy niedoczynności tarczycy, powinniśmy zgłosić się do specjalisty. - W celu postawienia diagnozy, początkowo, lekarz kieruje pacjenta na badania morfologiczne, oceniające czynność tarczycy, czyli stężenie TSH we krwi - mówi dr Robert Oleksa.
Badania może zlecić każdy lekarz rodzinny. Jeżeli wynik TSH nasuwa wątpliwości, można posiłkować się oceną stężenia hormonów produkowanych przez tarczycę.
Niedoczynność tarczycy rozpoznaje się wtedy, gdy podwyższonemu stężeniu TSH towarzyszą objawy choroby. Jeżeli okaże się, że badania potwierdzają chorobę, pacjent kierowany jest na USG tarczycy pomagające ujawnić wszelką patologię struktury czy wielkości gruczołu tarczowego.
Nieleczona niedoczynność tarczycy może doprowadzić do chorób serca
Innym badaniem pomagającym zdiagnozować stadium choroby jest scyntygrafia - podaniu dożylnie niewielkiej dawki radioizotopu, po to by ocenić wielkość oraz charakter ewentualnych guzków w obrębie tarczycy. Jeżeli budzą one wątpliwości, wykonywana jest biopsja cienkoigłowa, dzięki której lekarz pobiera fragment chorej tkanki do badań cytologicznych. - Badanie pomaga ustalić charakter ewentualnych zmian nowotworowych - wyjaśnia dr Robert Oleksa.
Jeżeli jednak badania nie wykazały niczego niepokojącego, zaleca się zachowawcze postępowanie, czyli regularne przyjmowaniu leku zawierającego tyroksynę, czyli hormon T4.
Autor: Katarzyna Sklepik