Fot. Mariusz Kapała Zbysław Dobrowolski
W blisko połowie z 20 skontrolowanych gmin nie prowadzono ewidencji szamb i przydomowych oczyszczalni lub robiono to nierzetelnie
Zielonogórska delegatura Najwyższej Izby Kontroli sprawdziła, jak gminy sprawują nadzór nad sposobem odprowadzania nieczystości z szamb oraz przydomowych oczyszczalni ścieków. Wynik nie jest dobry.
- Zbadaliśmy 20 gmin - mówi Zbysław Dobrowolski, dyrektor delegatury NIK w Zielonej Górze. - Sprawdziliśmy szczególnie, czy samorządy właściwie prowadziły ewidencję oraz czy egzekwowały składanie sprawozdań przez przedsiębiorców zajmujących się opróżnianiem szamb i transportem nieczystości.
NIK ustaliła, że w skontrolowanych gminach sprzedano łącznie ponad 9 mln m sześc. wody, ale odprowadzono tylko 5 mln m sześć. ścieków. Samorząd nie wiedział więc, co się stało z ponad 4 mln m sześc. ścieków. Aż 12 gmin nie kontrolowało systematycznego opróżniania szamb przez mieszkańców, a 17 nie monitorowało przydomowych oczyszczalni. Kontrola za lata 2014-2015 dotyczyła gmin: Żary (g. wiejska), Zwierzyn, Brzeźnica, Maszewo, Lubiszyn, Siedlisko, Gubin (g. wiejska), Żagań (g. wiejska), Santok, Jasień, Niegosławice, Bytnica, Trzebiechów, Lub-niewice, Bledzew, Iłowa, Wscho-wa, Kłodawa, Świdnica, Sulę-cin.
Pracownicy NIK ustalili, że statystycznie samorządy kontrolują zbiornik na ścieki w danej nieruchomości raz na 138 lat, a oczyszczalnię raz na 112 lat.
- Na przykład w gminie wiejskiej Żary nie skontrolowano żadnej z 260 przydomowych oczyszczalni ani żadnego szamba - mówi Z. Dobrowolski. - Ten brak kontroli skutkował tym, że część mieszkańców pozbywająca się ścieków nieprawidłowo mogła czuć się bezkarnie.
NIK ma zastrzeżenia też do kwartalnych sprawozdań, które firmy zajmujące się wywozem ścieków winny składać w gminie. Często w sprawozdaniach brakowało kluczowych informacji. Np. w gminie Żagań jeden z przedsiębiorców wykazał wywóz zaledwie 1 m sześc. nieczystości od 5 właścicieli domów. A norma miesięczna zużycia wody - to 2,4 m sześc. W efekcie kontroli NIK proponuje, aby wywozem ścieków, tak jak dziś śmieciami, zajęły się samorządy.