Jaki testament lepiej wybrać - własnoręczny czy notarialny?
Na pytanie odpowiada Tomasz Kucharski, adwokat.
- Testament własnoręczny czy notarialny? Jaką formę testamentu wybrać?
- Testament własnoręczny może być sporządzony w stosunkowo prosty i szybki sposób, w szczególności, gdy nie zawiera skomplikowanych rozrządzeń majątkowych (np. gdy spadkodawca na wypadek śmierci do całości spadku powołuje swojego małżonka). Aby testament własnoręczny był ważny, powinien być napisany w całości pismem ręcznym (nieważny jest testament napisany przez inną osobę, na maszynie lub komputerze, a jedynie podpisany przez spadkodawcę), podpisany i opatrzony datą. Testament należy przechowywać w bezpiecznym miejscu, aby wyeliminować ryzyko zaginięcia (lub zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów). Problemem występującym w praktyce są testamenty własnoręczne dość rozbudowane, w których spadkodawcy łączą ostatnią wolę dotyczącą kwestii majątkowych z innymi treściami o charakterze osobistym.
Z testamentem tym wiąże się odpłatność w wysokości od ok. 70 zł do 250 zł
Takie testamenty nierzadko są dość nieczytelne, jeżeli idzie ostatnią wolę spadkodawcy lub też zawierają specyficzne rozrządzenia majątkowe, które sporządzone bez wymaganej formy są nieważne. Wówczas taki testament stanowi kłopot dla spadkobierców, a ostateczna jego interpretacja będzie oparta o decyzję sądu. Dlatego też wydaje się, że przypadku testamentów bardziej „skomplikowanych” testament notarialny ma tę przewagę, że nad prawidłowością (ważnością) sporządzenia testamentu, czy też poszczególnych zapisów, powinien „czuwać’ notariusz, co minimalizuje ryzyko błędu. Przy testamencie notarialnym praktycznie brak jest ryzyka, że zostanie on zniszczony lub zaginie.
Niewątpliwą zaletą testamentu notarialnego jest możliwość zawarcia w nim zapisu windykacyjnego, dzięki któremu można przekazać konkretnej osobie określony składnik majątku. Nie można tego uczynić w testamencie własnoręcznym, co jest dość często popełnianym przez spadkodawców błędem. Sporządzając testament notarialny raczej unikniemy zarzutów o sfałszowany podpis pod testamentem, a także zdecydowanie trudniej udowodnić będzie, że testament został sporządzony pod presją osoby trzeciej lub też spadkodawca był w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji lub wyrażenie woli. Dzięki testamentowi notarialnemu spadkobierca testamentowy będzie znajdował się na uprzywilejowanej pozycji w przypadku ewentualnego sporu sądowego. Z testamentem tym wiąże się odpłatność w wysokości od ok. 70 zł do 250 zł.