Jakie wody w butelkach kupimy w sklepie. Ekspert wyjaśnia
W sklepach jest tyle przeróżnych rodzajów wód w butelkach, że naprawdę można się pogubić. Poprosiliśmy więc eksperta, by wyjaśnił nam, jakie wody butelkowane możemy znaleźć na półkach.
Naszym przewodnikiem po świecie wód butelkowanych będzie Tadeusz Wojtaszek, ekspert do spraw wód mineralnych Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego im. prof. Juliana Aleksandrowicza, kierownik Programu „Woda dla Zdrowia”.
Podział wód butelkowanych
Dzielimy je na wody:
* naturalne mineralne,
* źródlane,
* stołowe (mineralizowane),
* lecznicze.
Naturalne wody mineralne
Naturalne wody mineralne, które możemy kupić w sklepie, dzielą się na cztery kategorie.
1. Wysoko zmineralizowane - mające powyżej 1500 mg/l składników mineralnych - to wody najbardziej wartościowe z punktu widzenia wpływu na zdrowie.
2. Średnio zmineralizowane - mające od 500 do 1500 mg/l składników mineralnych. Mogą spełniać funkcję profilaktyczną i wspomagającą dietę.
3. Nisko zmineralizowane – mające nie więcej niż 500 mg/l składników mineralnych.
4. Bardzo nisko zmineralizowane - nie więcej niż 50 mg/l składników mineralnych.
- Wody nisko oraz bardzo nisko zmineralizowane posiadają bardzo małą liczbę składników mineralnych i, w zasadzie, stosowane są do przyrządzania posiłków dla niemowląt, napojów, parzenia kawy czy herbaty - wyjaśnia nasz ekspert.
Ten podział uwzględnia ogólną mineralizację wody i zawartość w niej składników mineralnych, wśród których najistotniejsze są: magnez, wapń, sód, chlorki, siarczany, wodorowęglany, dwutlenek węgla. W niektórych wodach też jod, fluor i żelazo. To od liczby tych składników w naturalnej wodzie mineralnej zależy oddziaływanie na organizm.
Wody źródlane
Pod koniec zeszłego wieku wprowadzono do handlu nazwę naturalne wody źródlane dla wód nisko zmineralizowanych. Potem z tej definicji usunięto określenie naturalne - i teraz nazywamy je wodami źródlanymi. Sposób ich pozyskiwania jest taki sam, jak naturalnych wód mineralnych. Musi to być woda pierwotnie czysta (to znaczy chemicznie, mikrobiologicznie).
Te wody zazwyczaj należą do nisko zmineralizowanych.
Wody stołowe
Ich nazwa jest pozostałością z dawnych czasów, bo kiedyś wody mineralne dzielono na stołowe oraz lecznicze. Mineralną stołową stawiało się na stół do posiłków, leczniczą - przy łóżku chorego. Kiedy wprowadzono do przepisów wodę wzbogaconą w składniki mineralne, nazwano ją wodą stołową, zamiast po prostu mineralizowaną. Wielu z nas właśnie przez tę nazwę odbiera wody stołowe jako pozbawione wartości. Niektórzy twierdzą nawet, że to zwyczajna kranówa.
To nieprawda! - Woda stołowa jest wodą funkcjonalną, bo pełni funkcję profilaktyczno-zdrowotną. Jest równie cenna jak woda mineralna - uświadamia ekspert.
Woda stołowa może być produkowana tylko z naturalnej wody źródlanej - poprzez dodanie do niej naturalnej wody mineralnej lub soli mineralnych, zawierających jeden lub więcej składników mających znaczenie fizjologiczne. To sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany czy też wodorowęglany. Ma to na celu wzbogacenie wody źródlanej, która jest z reguły wodą nisko zmineralizowaną, w potrzebne naszemu organizmowi składniki mineralne.
Wody lecznicze
Jest to specyficzny rodzaj wód, które, jak sama nazwa wskazuje, należą do leczniczych.
Te wody działają na organizm jak leki, dlatego stosowane są w lecznictwie uzdrowiskowym jako kuracje pitne, inhalacje czy kąpiele (w zależności od jednostek chorobowych). Stosowane są też poza lecznictwem uzdrowiskowym jako kontynuacja leczenia, ale tylko i wyłącznie na zlecenie lekarza, wyjaśnia Wojtaszek.
Jak wybierać wody butelkowane
- Woda to nie tylko mokry płyn. Ważne jest, aby służyła zdrowiu - zwraca uwagę ekspert. Dlatego podpowiada, by kupując wodę w sklepie, czytać etykiety, bo to właśnie one informują nas o ogólnej mineralizacji i zawartości poszczególnych składników mineralnych w litrze. - Oceńmy, czy to woda nisko, średnio czy wysoko zmineralizowana. Dobierzmy produkt sensownie do swoich potrzeb. Nie kierujmy się trendami i złudnymi reklamami - podpowiada Tadeusz Wojtaszek.
Dlaczego warto kupować świadomie
Powinniśmy być konsumentami świadomymi i wiedzieć, że wody butelkowane do picia mają służyć naszemu zdrowiu, tak jak pożywienie, a nie tylko być produktem do zaspokojenia pragnienia. Dlaczego to takie ważne?
Organizm dorosłego człowieka zawiera 60 proc. wody. Uczestniczy ona w ogromnej liczbie reakcji, jakie zachodzą w naszym organizmie. Ten nie może jej jednak magazynować. Jest przez niego również wydalana, wraz ze zbędnymi produktami przemiany materii. Musi być więc przez nas uzupełniana, aby procesy biochemiczne w organizmie nie były zaburzone.
Gdy wybierasz właściwą wodę do picia, wspomagasz swój organizm w prawidłowym funkcjonowaniu.
Obwieszczenie jest raz do roku
Wykaz naturalnych wód mineralnych ogłaszany jest przez Głównego Inspektora Sanitarnego - w formie obwieszczenia wydawanego raz do roku. Obecnie obowiązuje obwieszczenie z 31 sierpnia 2015 roku w sprawie ogłoszenia wykazu wód uznanych jako naturalne wody mineralne (Dz. Urz. MZ, poz. 46), które można znaleźć również na stronie gis.gov.pl
Po uznaniu wody za naturalną wodę mineralną umieszcza się ją w wyżej wymienionym obwieszczeniu. Po jego przekazaniu do wiadomości Komisji Europejskiej wody są zamieszczane w unijnym wykazie naturalnych wód mineralnych i mogą być przedmiotem obrotu na terenie całej Unii Europejskiej - czytamy na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Naturalne wody mineralne
Zgodnie z przepisami naturalne wody mineralne wprowadzane do obrotu na terenie Polski muszą być uznane jako naturalne wody mineralne przez:
* Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) - jeżeli woda wydobywana jest z otworu znajdującego się na terytorium Polski,
* właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej - jeżeli woda wydobywana jest z otworu znajdującego się na terytorium tego kraju, albo
* Głównego Inspektora Sanitarnego albo właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej - jeżeli woda wydobywana jest z otworu znajdującego się na terytorium państwa trzeciego.
Przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć wniosek do Głównego Inspektora Sanitarnego o uznanie danej wody jako naturalnej wody mineralnej.
Wniosek powinien zawierać m.in. dane dotyczące producenta wody; informacje o nazwie i miejscu położenia otworu/otworów, z których wydobywana jest woda; informacje o właściwościach wynikających z przeprowadzonej oceny i kwalifikacji rodzajowej wody; nazwę handlową, pod którą będzie wprowadzana do obrotu; informacje nt. stopnia nasycenia i pochodzenia dwutlenku węgla.
Do wniosku należy dołączyć aktualną ocenę i kwalifikację rodzajową naturalnej wody mineralnej; wyniki analizy fizykochemicznej i wzór etykiety z proponowanym oznakowaniem.
Ocena i kwalifikacja rodzajowa wody przeprowadzana jest przez jednostkę naukową lub inny podmiot, które zostały upoważnione przez Głównego Inspektora Sanitarnego.