Fot. pixabay Ostatnio kilku Czytelników zadało nam pytania dotyczące Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS).
Ostatnio kilku Czytelników zadało nam pytania dotyczące Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS).
Poniżej przedstawiamy najważniejsze szczegóły tego dokumentu, który zaczął obowiązywać od połowy ubiegłego roku.
Europejskie Poświadczenie Spadkowe to akt potwierdzający prawo do spadku lub do poszczególnych przedmiotów spadkowych, które przysługują spadkobiercom, zapisobiercom, wykonawcom testamentu lub zarządcom spadku.
EPS dostosowuje polskie prawo do obecnych realiów, w których wielu Polaków wyemigrowało do innych krajów Unii Europejskiej, gdzie pracują i dorabiają się majątków, które po ich śmierci dziedziczą spadkobiercy w Polsce. Dokument ten ma umożliwić sprawniejsze wykazanie tytułu prawnego do spadku, a tym samym szybsze i skuteczne załatwienie międzynarodowej (transgranicznej) sprawy spadkowej.
Najważniejsza zmiana stanowi, że prawem właściwym dla ogółu spraw dotyczących spadku jest prawo państwa, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci. W myśl tej zasady, jeśli zmarły w Niemczech obywatel Polski zostawi majątek, do rozstrzygania spraw związanych z dziedziczeniem mają zastosowanie przepisy prawa niemieckiego. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy zmarły pozostawił testament określający, że jego spadkobiercy mają dziedziczyć według prawa polskiego.
Innymi słowy, EPS za właściwe przyjmuje prawo miejsca zwykłego pobytu w chwili śmierci, a nie prawo państwa obywatelstwa. Jako uzasadnienie przyjęto fakt, że miejsce zwykłego pobytu pokrywa się najczęściej z centrum interesów zmarłego i z miejscem, w którym położona jest większość jego majątku.
Rozporządzenie spadkowe zawiera jednak klauzulę tzw. ściślejszego związku. Mówi ona, że jeśli ze wszystkich okoliczności jasno wynika, że w chwili śmierci zmarły był w sposób oczywisty bliżej związany z państwem innym niż państwo stałego pobytu z chwili śmierci, prawem właściwym dla dziedziczenia jest prawo tego innego państwa.
Jak już wspomnieliśmy, przyszły spadkodawca może jednak dokonać w testamencie wyboru prawa państwa, którego obywatelstwo posiada w chwili dokonywania wyboru lub w chwili śmierci.
Uprawnienia do wydawania EPS mają notariusze oraz sądy. Osoba zainteresowana może wybrać, czy po dokument wybierze się do sądu czy kancelarii notarialnej. Procedury postępowań dotyczących EPS odnoszą się do funkcjonujących już w polskim prawie modeli. Jeśli zainteresowany zdecyduje, żeby po poświadczenie spadkowe udać się do sądu, punktem odniesienia będzie postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego. Jeśli natomiast zainteresowany postanowi w tej sprawie udać się do notariusza, punktem odniesienia będzie postępowanie mające na celu wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia.
Jeśli zdecydujemy się na dokonanie tej czynności w kancelarii notarialnej, opłata wyniesie 400 zł. Wysokość opłaty sądowej od wniosku o wydanie EPS wynosi 300 zł.
EPS jest uznawane i wykonywane na jednolitych zasadach we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, z wyłączeniem Zjednoczonego Królestwa, Irlandii i Danii.